- اندازه گیری قطر کره زمین
«ایراتوستیناس اولین کسی بود که به وسیله زاویه نور خورشید، قطر کره زمین را اندازه گیری کرد. دانشمندان نجوم زمان مأمون در جستجوی راه دیگری بودند. از یک نقطه معین یک گروه از منجمین به طرف شمال حرکت کردند و گروه دیگر به طرف جنوب. این دو گروه آن قدر به راه ادامه دادند تا این که ستاره جدی که از یک طرف طلوع و در طرف دیگر افول میکند برایشان قابل مشاهده باشد. حال از فاصله مکانی این دو گروه مشاهده کننده یک درجه از دایره نصف النهار را با دقت و صحت عجیبی محاسبه کردند».147
- ترسیم نقشههای نجومی دقیقتر
«قبلا هیپارک(190تا120 قبل از میلاد) بیش از هزار ستاره را شمارش و محل آنها را در آسمان تعیین کرده بود. عبدالرحمان الصوفی (قرن چهارم هجری) در بغداد در قرن دهم میلادی جرئت کرد که به تصحیح یادداشتهای او در مورد ستارگان بپردازد. سلطان عضد الدوله در وسط باغ خانهاش رصدخانه‌ای درست کرده بود که شب به شب منجمین دربار به مشاهده ستارگان میپرداختند و آنها را شمارش کرده و از نظر طول و عرض، محل و حرکت آنها را در آسمان تعیین میکردند. او با این روش متوجه تعدادی از ستارگان ثابت شد که چشمهای تیزبین هیپارک متوجه آنها نشده بود. عبدالرحمان الصوفی برای تعلیم اربابش عضدالدوله ثوابتی که محل آنها را از نو محاسبه کرده بود با دقت کافی رسم کرد و به ارائه بزرگی و تا آنجا که ممکن بود درجه روشنایی آنها پرداخت. اینچنین بود که یک کاتالوگ ستارگان به وجود آمد و با به وجود آمدن این کاتالوگ بود که بسیاری از اشتباهات و بیدقتیهای هیپارک و بطلمیوس تا آن زمان را رفع کرد و بر آن یادداشتهای کهنه نجومی تعداد زیادی ستارگان ثابت نیز اضافه کرد».185- تنظیم جدولهای نجومی مستقل
«دانشمندان مسلمان با رصدهای دقیقی که انجام میدادند جدولهای نجومی مستقلی تدوین کردند. اکثر این جدولهای نجومی در دسترس اروپاییان قرار گرفت و در زمان کوپرنی نیز مورد استفاده واقع شد. این جدولها در اروپا بدون هیچ گونه تغییر و تبدیل و تجدید نظر مورد استفاده قرار میگرفت. چون اروپای آن زمان حائز آن شرایط علمی نبود که به این گونه بررسیهای عینی بپردازد. چه رسد که جدول نجومی مستقل خود را در برابر جدولهای اسلامیمحاسبه و تنظیم کند. مهمترین این جدولها عبارتند از: جدول خوارزمی، جدول مامونی، جدول صابی البتانی، دو جدول هاشمیان و ابن یونس و جدولی که در طلیطله به وسیله ارقالی درست شد و همه اینها برای محاسبه جدول آلفونسو ـ حاکم شهر تولدوی اسپانیا در قرن سیزدهم میلادیـ نیز مورد استفاده قرار گرفتند». 178
درباره این سایت